Nie wszystkie dinozaury były budzącymi grozę gigantycznymi monstrami. Zdarzały się również takie, które osiągały rozmiar średniej wielkości psa i gdyby żyły równolegle z człowiekiem sięgałyby mu mniej więcej do kolan. Właśnie takie były heterodontozaury.
Występowanie
Heterodontozaury pojawiły się w okresie wczesnej jury, żyły mniej więcej 199 mln lat temu, stanowiły więc dość pierwotną rodzinę. Jakkolwiek ich szczątki znaleziono głównie w Afryce, to jednak możemy uznać za prawdopodobne, że ich przedstawicieli można było spotkać praktycznie wszędzie – w czasach występowania heterodontozaurów pierwotny superkontynent – Pangea – stanowił jeszcze całość, do jego podziału dojdzie wiele milionów lat później.
Cechy charakterystyczne
Heterodontozaury były dinozaurami ptasiomiednicznymi. Miały stosunkowo niewielkie rozmiary – szkielet największego przedstawicieli tej rodziny miał ok. 2 m długości, jednak ze względu na dość szczupłą budowę ciała jego masa nie mogła przekraczać kilkudziesięciu kg. Większość heterodontozaurów nie osiągała nawet 1 metra. Zwierzęta te cechowały się charakterystyczną czaszką która na pysku tworzyła coś na kształt dzioba charakterystycznego dla ceratopsów. Co ciekawe – w odróżnieniu od tych ostatnich były w stanie poruszać się na dwóch łapach, choć dzięki dość dobrze rozwiniętym odnóżom przednim (ok. 70% długości odnóży tylnych) mogły również przyjmować pozycję „na czworaka”. Przy szkieletach niektórych heterodontozaurów znaleziono również nitkowate osłonki, które uważa się za protopióra.
Najciekawsze gatunki
Największym heterodontozaurem był likorin – dorosły osobnik mierzył ok. 1,2 m, największy znaleziony (choć niekompletny) szkielet – aż 2 m. Likorin mógł mieć ok. 0,5 m wysokości i ważyć ok. 20 kg. Najliczniej występującym przedstawicielem rodziny heterodontozaurów był gatunek nazwany właśnie hererodontozaurem (nazwa gatunku pochodzi z czasów sprzed wyodrębnienia rodziny). Najbardziej charakterystyczną dla tego gatunku cechą jest heterodondyczne (zróżnicowane wiekościowo) uzębienie. Innym wartym wymienienia gatunkiem jest niewiele mniejszy od likorina geranozaur.