Wśród dinozaurów wyróżniamy trzy podstawowe rzędy – dinozaury gadziomiedniczne, zauropodomorfy oraz właśnie dinozaury ptasiomiedniczne. Te ostatnie były wśród ogromnych gadów zdecydowanie najliczniejsze. Czym właściwie ta grupa różniła się od pozostałych dinozaurów?
Nietypowa budowa miednicy
Miednica u dinozaurów ptasiomiednicznych wyglądała zupełnie inaczej niż u wszystkich innych gadów. Część kości łonowej biegła u nich nieco do tyłu, po skosie, równolegle do kości kulszowej. Budowa miednicy mogłaby sugerować, że to dinozaury ptasiomiedniczne dały początek dzisiejszym ptakom. Tak nie jest – ptaki są jedną z linii teropodów, dinozaurów gadzimiednicznych, do których należały m. in. tyranozaury.
Tyreofory
Stworzenia te były prawdopodobnie najbardziej pierwotnymi przedstawicielami dinozaurów ptasiomiednicznych. W odróżnieniu od ornitopodów poruszały się na czterech łapach. Ich charakterystyczną cechą były rzędy kostnych płyt, kolców, a często również wyrostki na ogonie, za pomocą których tyreofory broniły się przed drapieżnikami. Odżywiały się roślinami i były raczej powolne z natury. Do najciekawszych gatunków zaliczamy m.in. ankylozaura, kentrozaura czy euoplocefala.
Cerapody
Do cerapodów zaliczamy ceratopsy, ze słynnym i charakterystycznym triceratopsem, ornitopody, które w kredzie były najbardziej zróżnicowaną i najliczniejszą grupą zwierząt na Ziemi, oraz Pachycefalozaury – dinozaury grubogłowe, których czaszki charakteryzowały się nieprzeciętnie masywną budową. Charakterystyczna dla cerapodów jest grubsza warstwa szkliwa – inne dinozaury ptasiomiedniczne żywiły się głównie miękkimi roślinami, wszystko wskazuje na to, że cerapody były w stanie przeżuć i strawić również rośliny twardsze. Zwierzęta te były nieco mniej powolne od tyreoforów, a niektóre gatunki, jak wspomniany wcześniej triceratops, były bardzo trudnymi przeciwnikami dla największych drapieżników.
Dinozaury ptasiomiedniczne stanowiły niezwykle zróżnicowany rząd, w którym poszczególne gatunki wydawały się być od siebie tak odległe, że trudno byłoby uwierzyć w hipotezę o wspólnym przodku. Budowa miednicy stanowi jednak jasny dowód na istnienie takiego.