Gdy światem rządziły dinozaury…
Czym były dinozaury?
Jak wyglądał świat dinozaurów
Najciekawsze gatunki dinozaurów
Chyba najbardziej znanym, w dużej mierze dzięki filmowi „Park Jurajski”, gatunkiem dinozaura jest Tyranozaur – potężny drapieżnik dorastający do 12 m długości, o wadze dochodzącej do 6 ton. Tyranozaury miały potężne odnóża tylne, co sprawiało, że trudno było przed nimi uciec oraz ogromną, najeżoną stożkowymi zębami paszczę. Gatunek ten jest jednym z najbardziej przerażających przedstawicieli świata dinozaurów – jednorazowo tyranozaur był w stanie pożreć nawet 200 kg mięsa, czyli zwierzę dość znacznych rozmiarów. Taki posiłek wystarczył mu na kilka dni, po czym znów musiał ruszać na polowanie. Tyranozaur oprócz ogromnych tylnych odnóży miał jeszcze drobne, dwupalczaste odnóża przednie. Do tej pory nie wyjaśniono, jaka była ich funkcja.
Prawdopodobnie największym z odkrytych dotąd gatunków dinozaurów był Argentynozaur (prawdopodobnie, bo na podstawie rozmiaru i budowy szkieletu nie da się tego na sto procent ustalić). Był przedstawicielem zauropodomorfów – roślinożerców o długich szyjach, masywnych tułowiach i potężnych odnóżach. Zauropodomorfy przystosowane głównie do żywienia się liśćmi najwyższych gatunków drzew, podobnie jak współcześnie żyjące żyrafy. Argentynozaur był prawdziwym kolosem – dorosły osobnik ważył od 60 do 90 ton i mierzył od 22 do 30 metrów. Dla porównania dorosły samiec słonia afrykańskiego waży ok. 4 – 6 ton.
Jednym z najbardziej charakterystycznych gatunków dinozaurów był triceratops. Stworzenie to jest interesujące głównie ze względu na nietypową budowę czaszki z charakterystycznym kostnym kołnierzem, dwoma potężnymi rogami na czole i jednym mniejszym na pysku. Mimo, że triceratops żywił się roślinami nie stanowił bynajmniej łatwego łupu dla drapieżników. Poruszał się na 4 łapach, dorastał do 9 m długości i 3 wysokości, jego masa mogła wynosić nawet 12 ton. Ogromna głowa, stanowiąca ok. 1/3 długości ciała była w stanie skutecznie wyperswadować każdemu agresorowi pomysł zaatakowania kolosa. Zaniepokojony lub rozdrażniony reagował podobnie jak dzisiejsze nosorożce – szarżując na przeciwnika, który zazwyczaj nie był w stanie ani stawić mu czoła, ani uciec.

Jak wyginęły dinozaury?
Wśród naukowców nie ma zgody co do tego jaka była przyczyna zmierzchu świata dinozaurów. Istnieje na ten temat kilka teorii. Nie wiadomo nawet, czy ich wymieranie nastąpiło gwałtownie czy stopniowo – wiadomo tylko tyle, że nie znaleziono żadnych szkieletów dinozaurów młodszych niż datowane na koniec kredy.
Pierwsza teoria mówi o gwałtownej epidemii na którą organizmy dinozaurów nie były w stanie się uodpornić w odróżnieniu od innych zamieszkujących ziemię zwierząt, w tym ssaków. Część paleontologów twierdzi, że do zagłady doprowadziły same ssaki, które nauczyły się żywić jajami dinozaurów. Jeszcze inni naukowcy uważają, że wymieranie zaczęło się wtedy, gdy rośliny zaczęły wytwarzać owoce ukrywające nasiona, do których trawienia żołądki roślinożernych dinozaurów nie były przystosowane.
Dużą karierę robi również hipoteza o uderzeniu meteorytu. Rzeczywiście – ok. 66 mln lat temu na naszą planetę spadł gigantyczny meteoryt o średnicy ok. 10 km. Niewątpliwie spowodowało to katastrofę klimatyczną w wyniku której część roślin stanowiących pokarm dinozaurów zniknęła z powierzchni Ziemi.
